مثل این مسجد را در هیچ جای دیگر دنیا نمی بینید! - گفتگوی افروز

به گزارش گفتگوی افروز، معماری مساجد آفریقا

نوعی از گردشگری هم به نام گردشگری مذهبی وجود دارد و مساجد از بناهایی هستند که در هر کجای دنیا که بروید ، معماری تقریبا مشابهی دارند. همه آن ها دو مناره بلند، یک گنبد و تزیینات آیینه کاری تقریبا یکسانی دارند، حالا بعضی از آن ها ممکن است کمی دکوراسیون متفاوت تری داشته باشند، اما مسجد هایی که در غرب آفریقا هستند و می خواهیم به شما معرفی شان کنیم اصلا به این شکل نیستند. در واقع در آفریقا، مردم سعی کرده اند تا از مهارت های محلی ای که خودشان بلدند و با مواد و مصالحی که در اختیار دارند، مساجدشان را بسازند و در هیچ کجای دیگر دنیا به اندازه آفریقا نمی توانید چنین بناهای متفاوتی را ببینید. معماری مساجد آفریقا واقعا خاص خودشان است و با جاهای دیگر فرق دارد. با خبرنگاران همراه باشید تا با هم تعدادی از این مسجد ها را ببینیم.

اصلی ترین دلیل متفاوت بودن معماری مساجد آفریقا این است که آن ها سعی کرده اند تا با معماری های بومی و مهارت هایی که دارند آن ها را بسازند و همچنین به خاطر کمبود مصالح، از مصالح و موادی که در اختیار دارند استفاده کنند. این بناها ساده اما در عین ساده بودن زیبا هستند و در واقع علاوه بر این که محلی برای عبادت مردم بورکینافاسو هستند، محلی برای جمع شدن مردم هم هستند. در تصویر بالا می توانید مسجد بزرگ بوبو دیالوسو (Bobo-Dioulasso) را در بورکینافاسو ببینید که یکی از بزرگ ترین نمونه های معماری Sudano-Sahelian در این کشور است. این مسجد در اواخر قرن نوزدهم ساخته شده است.

بوبو دیالوسو دومین شهر بزرگ کشور بورکینافاسو هم محسوب می گردد و اصلی ترین جاذبه گردشگری آن این مسجد است. اما قطعا تنها جای گردشگری نیست. این شهر رستوران های فوق العاده ای هم دارد که در سفر به آن نباید از دست داد.

در چمنزارهای غرب آفریقا، یکی از منحصر بفردترین نمونه های معماری مساجد را می توان دید. این مساجد ناحیه وسیعی از شمال آفریقا را از سنگال تا سودان شامل می شوند و و به واسطه معماری خاصی که دارند شناخته می شوند. معماری مساجد آفریقا در این منطقه به این صورت است که در آن ها مواد و مصالحی مثل خشت، آجرهای خشتی استفاده می گردد و در نمای بیرونی این مساجد از قطعات بلند چوب و کنده های باریک درخت استفاده می گردد. این چوب ها هم از نظر ظاهری آن ها را خاص و زیبا می کنند و هم این که به نوعی نقش داربست دارند.

مردم بورکینافاسو چوب هایی را که در این بناها استفاده می کنند به طور عمودی به دیوارها می کوبند و به همین دلیل وقتی که به این مساجد نگاه کنید، شکلی قلعه مانند می بینید. این تخته چوب های باریک، که به آن ها تورون (Toron) گفته می گردد به عنوان داربست هایی در ساختمان به کار برده می شوند تا این که اگر قرار بود تا تعمیراتی در این مسجد ها ایجاد گردد، راحت بتوانند این کار را انجام دهند. علاوه بر این، این کنده چوب ها نقش دکوری هم در این سازه ها دارند.

معماری مساجد آفریقا به این صورت است که آن ها معمولا یک برجک مانند، یک سقف صاف و یک حیات خلوت کوچک دارند. این مساجد دارای نور طبیعی هستند به این صورت که در ساختار آن ها سوراخ هایی وجود دارد که این سوراخ ها نور مورد نیاز مسجد را تامین می کنند. بر خلاف معماری بیرونی این مساجد که از چوب ها و کنده های چوب استفاده می گردد، وقتی که به داخل آن ها می روید اثری از این چوب ها و یا دکورهای عجیب غریب نمی بینید تا عبادت کنندگان اذیت نشوند.

معروف ترین مسجدی که منحصرا به این معماری مشهور شده است، مسجد جامع Djenné در مالی است. این مسجد چیزی حدود 10 فوت ارتفاع دارد و در وسط آن یک بازار هم هست که در آن کالاهای مختلفی به فروش می رسد. اگر چه سازه ای که از این مسجد در حال حاضر می بینیم فقط 100 سال سن دارد اما قدمت مسجد اصلی به قرن سیزدهم بر می گردد. این مسجد در قرن نوزدهم دچار تخریب های طبیعی شد با این حال بعد از آن بازسازی شد و دولت جدیدی که روی کار آمد تصمیم گرفت تا این مسجد را که از نظر تاریخی و فرهنگی بسیار مورد احترام مردم بود را دوباره بازسازی کند.

روزنامه نگار فرانسوی فلیکس دوبویس که بعد از درست شدن و بازسازی دوباره این مسجد از آن دیدن کرده بود، آن را به عنوان یک بنای دیدنی و خیره کننده توصیف کرده بود. بنایی که اگر چه در آن تزیینات آنچنانی به کار نرفته است ولی با این حال چشمگیر است. بیس معماری این مسجد آفریقایی است و به مقدار خیلی کم می توان تاثیر سبک های فرانسوی را هم در آن ها دید.

یکی دیگر از مسجدهایی که استایل تقریبا مشابهی دارد مسجدی به نام لارابانگا Larabanga در روستای لارابانگا در کشور غنا است. این مسجد قدیمی ترین مسجد کشور غنا است و یکی از قدیمی ترین مساجد کل غرب آفریقا است. این مسجد فقط و فقط از خشت ساخته شده است و دو برجک کوچک به شکل هرمی دارد.

مسجد دیگری که در تصاویر می توانید ببینید، مسجدی به نام Sankoré Madrasah است که یکی از کهن ترین مراکز یادگیری در تیمبوکتو در کشور مالی هم هست و یکی از خاص ترین معماری مساجد آفریقا را در این مسجد می توان دید. قدمت سازه اصلی این مسجد به سال 989 بعد از میلاد مسیح برمی گردد.

منبع: amusingplanet.com