موش ها می توانند تاریخچه حضور انسان ها روی زمین را روایت نمایند! - گفتگوی افروز

به گزارش گفتگوی افروز، موش ها در فاضلاب زندگی می نمایند. داخل زباله ها می روند. می توانند بیماری ها را منتقل نمایند. خیلی سخت است در آن ها ارزشی پیدا کنیم ـ به جز اینکه الگویی انسانی برای مطالعه بیماری های انسان باشند.

گفتگوی افروز | دکمه. میخ های قدیمی. تور های قدیمی ماهیگیری. صندل. قاشق های فلزی، بلیت های فوتبال و گیره های قدیمیِ مو. تقریباً یک مجموعه است. اما مجموعه ای که آدم ها آن را گردآوری ننموده اند. همه این اشیاء به وسیله موش ها دورهم جمع شده اند.

به گزارش گفتگوی افروز ، بسیاری از مردم از موش ها بدشان می آید. موش ها در فاضلاب زندگی می نمایند. داخل زباله ها می روند. می توانند بیماری ها را منتقل نمایند. خیلی سخت است در آن ها ارزشی پیدا کنیم ـ به جز اینکه الگویی انسانی برای مطالعه بیماری های انسان باشند.

اما موش ها چیز های بیش تری برای به اشتراک گذاشتن با ما دارند. محتویاتی که در لانه های شان موجود است می تواند به باستان شناسان، مورخان و ما چیزهایی، نه تن ها درباره خودِ موش ها بلکه درباره انسان هایی که موش ها در میان شان زیسته اند، آموزش دهد.

هرچه نباشد، هر جا انسان هست، موش هم به دنبالش هست. دانشمندان می توانند به وسیله بازرسیِ آنچه موش ها در محیط های مشترک با انسان ها گردآوری نموده اند، بفهمند که مردم در چه جا هایی زیسته اند و چه کار هایی نموده اند.

لانه موش ها می تواند نشان دهد که یک ساختمان چطور در طی زمان های مختلف موردِ استفاده قرار گرفته است. حتی چوب هایی که جمع نموده اند و فضله های شان می تواند به ما بگوید محیطِ زیست آدم ها در هزاران سال پیش چگونه بوده است.

موش ها چیزهایِ شخصی ساکنانِ خانه ای که در آن مستقر هستند را می دزدند و در لانه های شان جمع می نمایند. موش ها نمی توانند بیش تر از 150 فوت از لانه های شان دور شوند، بنابراین هرآنچه در لانه های آن ها پیدا می شود، متعلق به همین محدوده است. حتی گاهی نامه های افراد در لانه های موش ها پیدا شده است.

موش ها همیشه با انسان ها به وسیلهِ کشتی مسافرت نموده اند. اکنون با مطالعه ژن های موش های تازه، دانشمندان می توانند بفهمند که انسان ها در کجا ها و درچه زمان هایی زیسته اند.

امیلی پاکت، از دانشگاه ممفیس، می گوید مطالعه موش ها از این حیث بسیار مهم است، زیرا می تواند از زمان هایی که انسان ها هنوز با خاطره نویسی روزانه آشنا نبودند، اطلاعاتی به ما بدهد. پاکت، به عنوان یک پلی ژئوگرافر، درباره تغییراتِ دی اِن اِی گونه ها در محدوده های جغرافیایی مطالعه می نماید. یکی از مثال های خوب جزایر پلی نزی در اقیانوسِ آرامِ جنوبی است. آدم ها نخستین بار 3000 سال قبل وارد این جزایر شدند.

ورود به این جزایر احتیاجمندِ سفر های طولانی با کشتی بود و هر سفرِ طولانی احتیاجمندِ به همرا ه داشتنِ خوراکی است. از آنجایی که در آن موقع استراحت گاه های جاده ای نبود که بشود چیز های مطلوب از آن خریداری کرد، دریانوردان با خودشان موش می آوردند که از آن ها تغذیه نمایند.

آن ها موش های اقیانوسِ آرام بودند و تعدادی که از این سفر ها جانِ سالم به در می بردند به همراه آدم ها در جزایر مختلف پراکنده می شدند و آغاز به افزایش جمعیتِ خود می کردند.

دانشمندان با تحلیلِ ژنتیکِ موش ها توانستند بفهمند که آدم ها چه زمانی و به کجا ها وارد شدند. موش ها ـ و آدم ها ـ اول به تونگا، سپس به ساموآ وارد شدند. بعد در جزایرِ سوسایتی پراکنده شدند و بعد وارد جزایز ایستر در هاوایی شدند.

پاکت می گوید: دی اِن اِی موش ها ـ یا همان دفترچه راهنمای سلول های شان ـ واقعاً داستان هایی درباره انسان ها به ما می دهد. همان طور که این گونه ها تولیدمثل می نمایند، در دی اِن اِی نوزادانِ بعدی تغییراتِ کوچک، متفاوت و تصادفی رخ می دهد. بسیاری از این تغییرات، تغییرِ خاصی در موش ها ایجاد نمی نمایند. اما پاکت می تواند با پیدا کردن و ردیابیِ این تغییرات در دی اِن اِی نشان دهد که جمعیتِ موش ها در طی زمان به کجا ها وارد شده اند.

پاکت دریافته است که گونه موشِ قهوه ای می تواند داستان بزرگ تری درباره چگونگیِ پراکنده شدنِ انساان ها در سراسر دنیا به ما بگوید.

موش های قهوه ای، موش هایی هستند که معمولاً در فاضلاب های شهر های بزرگی مثل نیویورک پیدا می شوند، اما نیویورکی های بومی نیستند. این موش ها در سراسر دنیا پیدا می شوند، اما اصالتشان به شرق چین و مغولستان برمی شود. نمونه دی اِن اِی این موش ها نشان می دهد که آن ها از جنوب و شرق به هند وارد شدند؛ که درواقع نشان می دهد انسان ها به چه ترتیبی وارد این جزایر شدند.

گروه دیگر در چین و روسیه پراکنده شدند. موش های دیگر هم چنان در غرب پراکنده شدند و سراسر اروپا و آفریقا را فرا گرفتند. استثمارگران موش ها را از اروپا وارد شمال و جنوب آمریکا و تقریباً هر جای دیگری روی کره زمین کردند.

دوید اورتون، جانور-باستان شناس، می گوید که موش ها حتی می توانند به مورخان بگویند که یک شهر تا چه حدی بزرگ بوده است. او در دانشگاه یورک در انگلستان روی موش هایی که با آدم های دوران باستان زندگی می کردند، مطالعه می نماید. وقتی مورخان بقایایِ شهر های باستانی را پیدا می نمایند، آغاز به حفاری و پیدا کردنِ چیز های تازه می نمایند.

اورتون می گوید: مشکل این است که اغلب شهر های باستانی در زیرِ شهر های مدرن بنا شده اند. همین طوری نمی شود آغاز به حفاری کرد. آدم ها تمایلی به ترک کردنِ خانه های شان ندارد؛ و برای شان مهم نیست که تاریخی که زیر پای شان دفن شده تاچه میزان اهمیت داشته باشد.

اما می توانید موش ها را دنبال کنید. موش ها برای تأمین غذا و سرپناه به انسان ها وابسته هستند. موش ها برای آنکه بتوانند از جایی به جای دیگر نقل مکان نمایند به انسان هایی احتیاج دارند که غذا و چیز های دیگر را به جا های دیگر منتقل نمایند. فقط شهر های باستانی ای که به قدر کافی بزرگ بودند تا با سایت های دیگر ارتباط داشته باشند، قادر بودند از عهده جمعیتِ بزرگِ موش ها بربیایند؛ بنابراین پیدا کردنِ اسکلت موش ها در ویرانه های شهر های باستانی می تواند ایده ای درباره اینکه این شهر ها تاچه میزان ای بزرگ بوده اند، در اختیار ما بگذارد. دی اِن اِی موجود در استخوانِ موش ها می تواند مشخص کند که موش ها از کجا آمده اند و با کدام شهر ها پیوند داشته اند.

پاکت و اورتون درحال کار کردن برای پیدا کردنِ ارتباطِ دقیق بینِ میزان شهر ها و زیستگاه های موش ها هستند.

دانشمندان با آنالیز بقایای فضله موش ها در غاری در اورگون در آمریکا متوجه شده اند که انسان ها در حدود 14000 تا 7000 سال پیش در این غار ها سکونت داشتند. دنیس جنکینز، باستان شناس در دانشگاه اورگون، می گوید: موش های حمال همه چیز را می دزدند. ما مجبور بودیم در هنگام مطالعه غار ها هر شب وسایلمان را جمع کنیم که گم نشود.

موش های حمال هر چه غارت نموده بودند را در لانه هایی که از رویهم انباشتنِ چوب، برگ، خاک، فضله و ادرارشان درست شده بود، پنهان می کردند. یک گروه از موش ها می توانند برای هزاران سال در یک غار و در یک لانه زندگی نمایند. در طی زمان این توده کثافت بزرگ و بزرگ تر می شود. تمام موادی که داخلِ این توده جای داده شده است می تواند به دانشمندان ایده هایی درباره اینکه محیطِ زیستِ اطراف چه تغییر نموده است، بدهد.

برای مثال جنکینز در آنالیز فضله موش ها در غارِ اورگون دانه های گیاهی را پیدا کرد که به هزاران سال پیش تعلق داشت. آن ها سپس گرده را با گرده هایی که در خاکِ مجاور غار وجود داشت، مقایسه کردند تا تفاوت ها را برجسته نمایند.

منبع: Science News Explores

ترجمه: عاطفه رضوان نیا