یک محوطه تاریخی از دل جن دره سی بیرون آمد - گفتگوی افروز

به گزارش گفتگوی افروز، کاوش نجات ­بخشی حوضه­ آبگیر سد مراش- محوطه جن­ دره­ سی شهرستان ماهنشان در استان زنجان با توجه به آثار و شواهد بدست آمده نشان داد که محوطه استقراری آشکار شده متعلق به دوره تاریخی(اشکانی - ساسانی) است.

روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری:شقایق هورشید - سرپرست هیئت باستان شناسی این محوطه تاریخی - با اعلام این خبر گفت: کاوش های نجات­بخشی حوضه­ آبگیر سد مراش شهرستان ماهنشان استان زنجان با مجوز پژوهشگاه با کاوش درمحوطه­ مراش 6 (محوطه­ جِن­ دَرَه ­سی) به انجام رسید.

او با بیان اینکه آنالیز و شناسایی حوضه­ آبگیر سد مراش با هدف نجات ­بخشی، توسط لاله عبدی­ کیا در سال 1393 اجرا شده بود، اضافه نمود: در این آنالیز مجموعاً 16 اثر تاریخی و باستانی ادوار مختلف از پارینه سنگی میانی تا دوره­ اسلامی متآخر شناسایی و معرفی گردید که محوطه­ مراش 6 که در بین اهالی روستا و به واسطه­ قراردریافت آن در ابتدای دره­­ جن­دره­ سی، با نام محوطه جن­دره­ سی شناخته می­ گردد، حدوداً در 500 متری جنوب ­غربی روستای مراش، یک کیلومتری ساختگاه سد و در دره­ رودخانه­ حلب قرار گرفته است.

هورشید با اشاره به این که با ساخت و آبگیری سد مراش این محوطه به طور کامل به زیر آب می رود، بیان نمود: محوطه­ مورد اشاره در آنالیز سال 1393 با توجه به شواهد و یافته ­های سطحی، گورستان عصرآهن معرفی گردیده است.

او با بیان این که این محوطه توسط قاچاقچیان اشیای عتیقه مورد حفاری های غیرمجاز قرار گرفته و در سطح آن چندین گودال و قطعات سنگ پراکنده شبیه بقایای گور مشاهده می ­گردد، اضافه نمود: به علت قرار دریافت در تراز آبگیری سد مراش و خطر نابودی آن، موقعیت و دسترسی بهتر به محوطه خصوصاً در شرایط سخت منطقه و همچنین بودجه محدود گروه، برای کاوش نجات­بخشی پیشنهاد شد.

سرپرست هیئت باستان شناسی با تاکید بر این که گروه کاوش به واسطه­ اطلاعات آنالیز سال1393 و همچنین مشاهدات سطحی، کار را با ایجاد ترانشه­­ گسترده­ای با ابعاد 10×15 متر در راستای شمال­جنوب و به منظور دستیابی به ساختارهای گورها شروع کرد، ادامه داد: با ادامه­ کاوش تعیین شد که هیچ گونه گور یا تدفینی در محدوده محوطه وجود ندارد، اما به تدریج ساختارهای معماری نمایان و امتداد ساختارها با الحاق ترانشه­های دیگری پیگری شد.

به گفته این باستان شناس، ساختارها و بقایای معماری شامل دیواره­ های ساخته شده از مصالح قلوه سنگ های رودخانه ای و ملات گل، یک کف سنگ فرش و دو اجاق هستند و در مجموع سه فضای معماری در راستای تقریبی شرقی- غربی نمایان شد.

او با تاکید بر این که در جریان کاوش تعداد زیادی تکه ­های سفال که بعضاً دودزده (تکه سفال های آشپزخانه ­ای) و مربوط به استفاده روزمره توسط ساکنان آن دوره بوده بدست آمد، گفت: علاوه بر این که تعداد زیادی قطعات استخوان و دندان های جانوری که احتمالاً متعلق به حیوانات اهلی بوده به دست آمد که مورد مصرف روزانه ساکنان بوده، از اشیای به دست آمده دیگر می ­توان به مشته­ سنگی و سنگ ساب اشاره نمود که تماماً پس از مستندنگاری به امین اموال استان زنجان تحویل داده شد.

هورشید ادامه داد: با توجه به آثار و شواهد بدست آمده به نظر می­رسد محوطه استقراری آشکار شده متعلق به دوره تاریخی (اشکانی، ساسانی) است که در آینده با انجام آزمایش ترمولومینسانس می ­توان به اطمینان بیشتر دست یافت.