غذاهای ضد سرطان - گفتگوی افروز

به گزارش گفتگوی افروز، تغییرات اجتماعی در کشور ایران و بسیاری از کشورهای منطقه طی 30 سال اخیر، وضع سلامت مردم را تغییر داده است. تغییر سنت های گذشته و شیوه های تازه زندگی، به تغییر در الگوهای غذایی از جمله افزایش دریافت چربی های اشباع و کاهش دریافت میوه و سبزی منجر شده که این امر موجب افزایش بروز بیماری های غیرواگیر مانند بیماری های قلبی

غذاهای ضد سرطان

تغییرات اجتماعی در کشور ایران و بسیاری از کشورهای منطقه طی 30 سال اخیر، وضع سلامت مردم را تغییر داده است. تغییر سنت های گذشته و شیوه های تازه زندگی، به تغییر در الگوهای غذایی از جمله افزایش دریافت چربی های اشباع و کاهش دریافت میوه و سبزی منجر شده که این امر موجب افزایش بروز بیماری های غیرواگیر مانند بیماری های قلبی عروقی، سرطان، دیابت و ... شده است. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال 2005 میلادی، بیماری های مزمن(بیماری های قلبی عروقی، دیابت، چاقی، انواع سرطان و بیماری های تنفسی) علت 60 درصد از مرگ ها بوده و 35 میلیون مرگ در سال به علت این بیماری ها اتفاق افتاده است. بعلاوه 80 درصد از مرگ های فوق در کشورهای در حال توسعه کم عایدی مشاهده شده است. رژیم غذایی در دست کم 35 درصد از کل موارد سرطان ها دخالت دارد که این رقم در زنان به 50 درصد می رسد. بر اساس پیش بینی سازمان جهانی بهداشت تا سال 2020 موارد تازه سرطان ها به 15 میلیون می رسد. بنابراین سرطان از جمله بیماری هایی است که تغذیه صحیح در پیشگیری و درمان آن می تواند نقش مهمی داشته باشد. افرادی که کمتر از پنج بار در روز میوه و سبزی مصرف می نمایند، بیشتر در معرض خطر سرطان های دستگاه گوارش قرار دارند. در زیر به بعضی از اجزای مواد غذایی که نقش پیشگیری از سرطان ها را به عهده دارند، اشاره می گردد.

آنتی اکسیدان ها:

آنتی اکسیدان های موجود در بعضی از مواد غذایی با کاهش رادیکال های آزاد در بدن، در پیشگیری از انواع سرطان ها نقش مهمی دارند. مواد آنتی اکسیدانی مانند کاروتنوئیدها(رنگدانه های گیاهی)، ویتامین C، ویتامین E و سلنیوم که مانع از آسیب سلول ها و بافت ها می شوند، می توانند از بروز تغییرات سلول های بدخیم جلوگیری نمایند. سبزی های برگ سبز و زرد و میوه های رنگی مانند اسفناج، هویج، مرکبات، زردآلو و طالبی (منابع کاروتنوئیدی)، میوه ها به ویژه مرکبات و سبزی ها(منبع ویتامین C) روغن جوانه گندم و آفتابگردان، مغزها مانند بادام و سبزی های برگ سبز(منبع ویتامین E) و غذاهای دریایی، گوشت و جگر منبع سلنیوم هستند. نتایج بعضی مطالعات نشان داده است که مصرف منابع غذایی حاوی سلنیوم به کاهش خطر بروز سرطان های پروستات، ریه و روده بزرگ منجر شده است. بعلاوه مصرف 10 بار گوجه فرنگی در هفته موجب کاهش خطر سرطان پروستات به اندازه 35 درصد شده است.

فیبرها:

ترکیباتی هستند که در دیواره سلول های گیاهان مثل سبزی ها، میوه ها، سبوس، غلات کامل، حبوبات و مغزها یافت می شوند. فیبرها با جذب آب و افزایش حجم مدفوع موجب تسهیل دفع و کاهش یبوست می شوند، به طوری که نتایج مطالعات متعدد نشان داده است رژیم های غذایی حاوی فیبر خطر بروز انواع سرطان به ویژه سرطان معده، روده، مری را کاهش می دهند. فیبرها با افزایش سرعت انتقال مواد غذایی از روده بزرگ موجب می شوند باکتری های روده فرصت کمتری برای فراوری مواد سرطان زا داشته باشند. بعلاوه دیواره روده برای مدت طولانی در معرض مواد سرطان زا قرار نگیرند. فیبرها علاوه بر افزایش حجم و تسهیل عمل دفع موجب رقیق شدن مواد سرطان زا و کاهش مدت زمان تماس این مواد با دیواره روده می شوند. بنابراین با دریافت میزان کافی از غلات، میوه ها و سبزی ها می توان از بسیاری از سرطان ها پیشگیری کرد. توصیه می گردد 400 گرم یا 5 بار در روز میوه و سبزی مصرف گردد.

ارتباط رژیم های پرچرب با سرطان:

دریافت مقادیر زیادی چربی(گوشت قرمز، تخم مرغ، محصولات لبنی با مقادیری بالایی چربی و کلسترول) موجب افزایش احتمال خطر سرطان روده، پستان و کلیه می گردد. دریافت بالای چربی به خصوص در زنان یائسه احتمال بروز سرطان پستان را افزایش می دهد. مصرف روغن زیتون خطر بروز بسیاری از سرطان ها به خصوص سرطان پستان را کاهش می دهند. نتایج آنالیز های مختلف نشان داده است که مصرف خانواده کلم و گل کلم موجب تخریب مواد سرطان زا می گردد. بعلاوه پیاز و سیر خطر سرطان معده را کاهش می دهد. انار هم از سرطان پروستات پیشگیری می نماید. مصرف هویج، گوجه فرنگی و مرکبات در برنامه غذایی روزانه موجب کاهش خطر سرطان کولون می گردد. مصرف پیاز، چای سبز، انگور و مرکبات هم به توقف تغییرات بدخیم در سلول ها منجر می گردد. منابع غذایی اسیدفولیک مانند سبزی های برگ سبز، کاهش خطر سرطان کولین و سینه، و منابع غذایی ویتامین E مانند روغن جوانه گندم و آفتابگردان، کاهش خطر سرطان پروستات را نشان داده است. غذاهای دریایی به علت داشتن اسیدهای چرب امگا 3، سلنیوم، روی، ویتامین E و ... در پیشگیری بسیاری از سرطان ها به خصوص سرطان پستان و روده نقش مهمی دارند.

بعضی از مواد غذایی مانند انواع توت ها(توت فرنگی، توت سیاه و ...) به علت پلی فنل ها، ماهی های چرب مانند سالمون؛ ساردین و قزل آلا(منابع غذایی حاوی امگا3)، انگور، پیاز، سیر، کلم بروکلی، سیب(به علت دارا بودن فلاوونوئید)، پرتقال و گوجه فرنگی(منبع ویتامین C) و آناناس(آنزیم بروملاین) خاصیت ضدالتهابی دارند. بنابراین مصرف میوه ها و سبزی هایی که خاصیت ضد التهابی دارند، به منظور پیشگیری از بیماری های مزمن مرتبط با تغذیه از جمله سرطان توصیه می شوند.

8 توصیه ضد سرطانی!

1- افزایش مصرف روزانه میوه ها و سبزی ها در برنامه غذایی روزانه(حداقل پنج بار در روز)

2- انتخاب میوه ها و سبزی های رنگی(سبز تیره و نارنجی)

3- مصرف میوه ها و سبزی ها همراه با غذا یا به اسم میان وعده

4- کاهش مصرف غذاهای پرچرب(کره، لبنیات پرچرب، کله پاچه، گوشت های قرمز، روغن جامد و سس مایونز)

5- کاهش مصرف گوشت های فرآیندی مانند سوسیس و کالباس(به علت ترکیبات نیتراتی که به اسم نگهدارنده و رنگ دهنده به آن اضافه می شوند)

6- طبخ صحیح غذاها و پرهیز از مصرف زیاد غذاهای سرخ شده

7- کاهش مصرف غذاهای شور به علت نقش آن در سرطان معده

8- استفاده از نان های تهیه شده از دانه کامل و غلات سبوس دار

منبع:کوچه ما، شماره 11

منبع: راسخون