مرغ آب پز، کبابی یا بریان؛ کدام یک سالم تر است؟ - گفتگوی افروز

به گزارش گفتگوی افروز، جام جم/ همواره کارشناسان و متخصصان علوم غذایی، مرغ و ماهی را بهترین جایگزین گوشت قرمز معرفی می نمایند و ورود آن به برنامه غذایی خانواده را عادت مناسبی می دانند، اما موضوعی که کمتر به آن پرداخته می گردد، نوع طبخ مرغ است که در عین تنوع بخشیدن به طعم، می تواند آن را سالم یا ناسالم کند .

برخی افراد عقیده دارند بریان یا کنتاکی کردن مرغ بهترین روش طبخ است. تعدادی دیگر بر این باورند که تنها مرغ آب پز می تواند احتیاج تغذیه ای روزانه را تامین کند. برخی هم می گویند غذا باید خوشمزه باشد؛ حالا سوخاری، بریان، کبابی و آب پز فرقی نمی نماید، اما متخصصان و کارشناسان کدام روش طبخ را تائید می نمایند؟

یک ران کامل یا نصف سینه مرغ تقریبا معادل چهار واحد گوشت است.

گرچه گوشت سفید در مقایسه با گوشت گوسفند و گاو، آهن کمتری دارد و نباید به طور کامل با گوشت قرمز خداحافظی کرد، اما به دلیل چربی های اشباع و کلسترول کمتر می توان گوشت مرغ را یک منبع خوب پروتئین به همراه درصدهای مختلف ویتامین و املاح معدنی دانست و روزانه یا حداقل چهار بار در هفته سه تا چهار واحد از آن استفاده کرد. یک ران کامل یا نصف سینه مرغ تقریبا معادل چهار واحد گوشت است.

مرغ بریان بخوریم یا نخوریم؟

حتما مرغ های درسته به سیخ کشیده بریانی را که ظاهر تپل و سرحالی دارند و در هر ران آنها یک فلفل قرمز یا گوجه فرنگی قرار گرفته و درون شکمشان را با فلفل سبز به همراه ادویه تند و شور هندی پر نموده اند، دیده اید. این مرغ اگر سالم باشد و مرغ بریان خشکیده و مجدد گرم شده روز گذشته نباشد، روش طبخ سالمی دارد چون بدون حضور آب یا روغن مازاد پخته می گردد. نکته مهم آن که این مرغ چون به صورت درسته و همراه با قسمت های پرچرب همچون پوست، بال و گردن پخته می گردد، حاوی کلسترول بیشتری بوده، بخصوص گوشت ران آن چرب تر از مرغ آب پز و کبابی است. این موضوع زمانی دردسرساز می گردد که مرغ منتخب شما در سیخ های ردیف پایین دستگاه باشد و چربی آب شده مرغ های بالایی روی آن ریخته باشد. معضل دیگر، پوست و بال برشته شده مرغ بریان است که هرگز دور انداخته نمی گردد و گاهی بر سر خوردن آن جنگ و دعوای مفصل، اما صمیمانه ای بین افراد خانواده به راه می افتد.

تحقیقات نشان داده است، داروهای آنتی بیوتیک یا آفت کش ها و فلزات سمی که به همراه دانه وارد جیره غذایی مرغ می شوند، در بافت های لطیف و پرچرب همچون پوست مرغ تجمع می یابند و مصرف آن باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شده، حتی ریسک ابتلا به تومورهای سرطانی را افزایش می دهد. اگر هم احتمال تزریق هورمون در مرغ وجود داشته باشد، مصرف پوست آن عامل اصلی ایجاد کیست تخمدان، اختلال در باروری و رویش موهای زائد در بدن خانم ها و در آقایان آکنه های شدید پوستی، نارسایی درهورمون ها و مسائل جنسی و در بچه ها موجب اختلالات رفتاری و چاقی می گردد.

به مرغ سوخاری نه بگویید

مرغ سوخاری یکی از اشتهابرانگیزترین غذاهایی است که شکل و بوی آن هر فرد سیری را گرسنه می نماید. تصور به دندان کشیدن یک تکه مرغ سوخاری به همراه سیب زمینی برشته سس دار چیزی نیست که بگردد براحتی از کنار آن گذشت، اما ضروری است بدانید وقتی مرغ در حرارت روغن طبخ می گردد بیشتر ویتامین ها بخصوص ویتامین های گروه B و اسیدهای آمینه ضروری آن ـ که عامل ترشح سروتونین، هورمون شادی بخش است ـ تخریب و برخی اسیدهای چرب آن اکسید و دیر هضم شده و قابلیت جذب پروتئین آن کاهش می یابد و دسترسی به مواد معدنی آن کم می گردد.

همچنین شنیسل به علت پودر سوخاری افزوده شده به سطح آن احتیاج به پخت طولانی تری دارد و حرارت زیاد روغن، باعث تغییر رنگ و قهوه ای شدن آرد سوخاری آن و ایجاد ماده ای سمی به نام آکریلامید می گردد که به مرور زمان کبد را دچار نارسایی و اختلال می نماید. این ماده به محض ورود به بدن تجزیه و با اثر روی DNA و با ایجاد جهش در ژن ها موجب بروز سرطان، انواع عفونت ها، ناباروری، تضعیف سیستم ایمنی و عوارض عصبی می گردد. این روش طبخ در مقایسه با سرخ کردن مرغ به طور مستقیم در روغن این مزیت را دارد که خمیر سوخاری تا حدودی از جذب روغن به داخل غذا جلوگیری می نماید و از افت ارزش تغذیه ای محصول می کاهد. بنابراین در صورت استفاده از غذاهایی که حاوی پودر یا خمیر سوخاری است در زمان مصرف، لایه سوخاری را از روی غذا جدا کنید تا کالری کمتری دریافت کنید و از ترشح زیاد صفرا که ریسک ابتلا به سرطان روده را زیاد می نماید، پیشگیری کنید.

مرغ آب پز خوب است اما ...

می گویند آب پز کردن یکی از سالم ترین روش های طبخ مرغ است، اما باید بدانید اگر دما و زمان آب پز کردن زیاد باشد، آب جوش دیواره محکم سلول های بافت مرغ را سست نموده، مواد مغذی بخصوص ویتامین های B ،C و برخی املاح خارج و وارد آب شده، بتدریج تخریب حرارتی در آب ایجاد می گردد، به طوری که آب مرغ هم خاصیت چندانی نخواهد داشت. از سوی دیگر اگر نمک در مراحل اولیه طبخ، زمانی که مرغ خام است به آن افزوده گردد، باعث خروج سریع آب و ویتامین های مرغ شده، آن را دیرپز می نماید. از طرفی ید نمک که عاملی برای تنظیم ترشح غده تیروئید است و به رشد مغزی بچه ها یاری می نماید، در همان ساعات اولیه پخت تبخیر و از ظرف خارج می گردد، بنابراین مرغ را با حرارت ملایم در مقدار کمی آب با فشار زودپر بپزید و نمک آن را در دقایق پایانی پخت یا سر سفره بیفزایید. در این صورت مرغ آب پز نسبت به مرغ بریان و سوخاری بخوبی مغز پخت شده، پروتئین های آن کمتر دستخوش تغییر قرار می گیرد و کیفیتش تا حدودی حفظ خواهد شد.

ناگفته های مرغ کبابی

مرغ کبابی به دلیل آن که در شیره خود پخته می گردد، در مقایسه با مرغ آب پز و سوخاری ارزش غذایی بالاتری دارد و نسبت به مرغ بریان کم چرب تر است، اما موضوع مهم دود چوب یا زغالی است که به بافت مرغ نفوذ نموده، موجب خوش عطر و طعم شدن آن می گردد . بر اساس تحقیقات صورت گرفته، این دود مشکوک به ترکیبات سرطانزاست. البته کبابی کردن مرغ روی باربکیوی برقی یا اجاق گاز خطرات ناشی از زغال را ندارد ولی نباید ترکیبات سمی گاز شهری را هم از یاد برد. مساله مهم تر آن که حرارت ناشی از برق، زغال یا گاز به سرعت سطح کباب را می سوزاند و احتمال ناپز ماندن مغز مرغ بسیار زیاد است. ضمناً توصیه می گردد از مصرف قسمت های سوخته غذاهای کبابی بپرهیزید، چرا که به کبد، عضو سم زدای بدن آسیب می رساند و آن را تنبل می نماید.